مقاله بنزوات سدیم مورد مصرف در صنایع غذائی- ویژگیها و روشهای آزمون دارای 46 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله بنزوات سدیم مورد مصرف در صنایع غذائی- ویژگیها و روشهای آزمون کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بنزوات سدیم مورد مصرف در صنایع غذائی- ویژگیها و روشهای آزمون،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بنزوات سدیم مورد مصرف در صنایع غذائی- ویژگیها و روشهای آزمون
0 ـ مقدمه
پیشرفت صنایع غذائی و تولید انبوه مواد غذائی لزوم استفاده از افزودنیهای خوراكی را ایجاب نموده است .
استفاده از این ماده نگهدارنده فقط در آن دسته مواد غذائی و به مقادیری مجاز است كه مصرف آن در استانداردهای مربوطه قید شده است .
1 ـ هدف و دامنه كاربرد
هدف از تدوین این استاندارد ارائه ویژگیها , بستهبندی , نشانه گذاری , نمونه برداری و روشهای آزمون بنزوات سدیم مورد مصرف در صنایع غذائی میباشد .
2 ـ تعاریف و اصطلاحات
در این استاندارد واژهها و اصطلاحات با تعاریف زیر به كار برده میشود :
2 ـ 1 ـ بنزوات سدیم 2
بنزوات سدیم مادهای است شیمیائی با فرمول C6H5COONa و وزن ملكولی 144/1 كه مصرف آن در مواد غذائی با اسیدیته بالا میتواند از رشد باكتریها , كپكها و مخمرها ( قارچها ) جلوگیری نماید و به این لحاظ در بعضی از مواد غذائی كه مصرف آن مجاز شناخته شده است به كار میرود . این ماده به سه شكل گرد , دانه و یا پركهای بلورین 3 در بازار عرضه میشود .
2 ـ 2 ـ محموله 4
محموله مقداری از كالاست كه طبق یك قرارداد در یك نوبت حمل و تحویل میشود . یك محموله میتواند شامل یك یا چند بهر باشد .
2 ـ 3 ـ بهر 5
در یك محموله واحد , تمامی بسته هایی كه از نظر اندازه و محتوی یكسان بوده و از یك پخت 6 واحد تشكیل شده باشد را یك بهر میگویند . اگر یك محموله از پختهای مختلفی تشكیل شده باشد بستههای متعلق به پخت یكسان باهم گروه بندی شده و هر گروهی یك بهر جداگانه را تشكیل میدهد .
3 ـ ویژگیها
بنزوات مورد مصرف در صنایع غذائی باید دارای ویژگیهای زیر باشد :
3 ـ 1 ـ ویژگیهای فیزیكی
3 ـ 1 ـ 1 ـ قابلیت انحلال
قابلیت انحلال بنزوات سدیم در آب مقطر و اتانل باید طبق بند 7 ـ 2 ـ 1 این استاندارد باشد .
3 ـ 1 ـ 2 ـ دامنه ذوب
دامنه ذوب اسید بنزویك حاصل از تركیب بنزوات سدیم با اسید كلریدریك بین 121/5 تا 123/5 درجه سلسیوس میباشد ( روش آزمون طبق بند 7 ـ 1 ـ 1)
3 ـ 2 ـ ویژگیهای شیمیائی
ویژگیهای شیمیائی بنزوات سدیم مورد مصرف در صنایع غذائی باید طبق جدول شماره 1 باشد .
4 ـ بستهبندی
بنزوات سدیم باید در بستههای كاملا مسدود و نفوذناپذیر بستهبندی شود .
جنس موادی كه برای بستهبندی بنزوات سدیم به كار میرود باید دارای استحكام كافی باشد به نحوی كه از نظر جابجایی , ضربه پذیری و تغییرات كیفی سلامت محصول را تضمین نماید .
حداكثر مقدار بنزوات سدیم در یك بسته نباید از 25 كیلوگرم بیشتر باشد .
5 ـ نشانه گذاری
نشانههای زیر باید روی هر بسته بنزوات سدیم نوشته شود :
– نام كالا
– عبارت ” مناسب برای مصرف صنایع غذائی ” 7
– نام و نشانی تولیدكننده
– وزن خالص
– تاریخ و شماره سری ساخت
– شرایط نگهداری
6 ـ نمونه برداری
6 ـ 1 ـ نكات كلی در مورد نمونه برداری
6 ـ 1 ـ 1 ـ نمونهها باید در محلی محفوظ از رطوبت , گردو خاك و دوده برداشته شود .
6 ـ 1 ـ 2 ـ وسیله نمونه برداری باید تمیز و خشك باشد .
6 ـ 1 ـ 3 ـ احتیاطهای لازم برای حفاظت نمونهها و مواردیكه باید نمونه برداری شود به عمل آید .
6 ـ 1 ـ 4 ـ وسیله نمونه برداری و ظروف نمونه باید به دور از آلودگیهای اتفاقی باشد .
6 ـ 1 ـ 5 ـ محتویات هر ظرف با بستهای كه برای نمونه برداری مشخص میشود باید حتیالامكان با وسیله مناسبی مخلوط شده و سپس نمونه معرف از آن تهیه شود
6 ـ 1 ـ 6 ـ نمونهها باید در ظروف شیشهای تمیز , خشك , مناسب و یا ظروف دیگری كه بر روی نمونهها تأثیری نداشته باشد نگهداری شود .
6 ـ 1 ـ 7 ـ گنجایش گنجایههای نمونه باید به اندازهای باشد كه تقریبأ با نمونهها پر شود .
6 ـ 1 ـ 8 ـ ظروف نمونه پس از پرشدن باید به طور غیرقابل نفوذ درزبندی و مشخصات بهر , محموله و تاریخ نمونه برداری بر روی آن قید گردد .
6 ـ 1 ـ 9 ـ نمونهها باید دور از منابع گرما و نور نگهداری شود به نحوی كه دمای آن نسبت به دمای محیط تغییر نكند .
6 ـ 2 ـ روش نمونه برداری
– ابتدا تعداد بستههای موجود در بهر مورد نظر را معین كرده و سپس با مراجعه به جدول شماره 2 تعداد بسته هایی را كه باید از آن نمونه برداری شود مشخص نمایید .
– با استفاده از جدول اعداد تصادفی تعداد بستههای مشخص شده را از بهر برداشته و كنار بگذارید .
– در صورتی كه جدول اعداد تصادفی در اختیار نباشد تعداد بستههای موجود در بهر را به تعداد بستههائی كه باید از آن نمونه برداری شود تقسیم نموده و عدد صحیح حاصله را ملاك عمل قرار دهید .
مثلا اگر تعداد بستههای موجود در بهر 53 باشد باید تعداد 8 بسته برای نمونه برداری مشخص شود كه برای این كار عدد 53 را به 8 تقسیم نموده و عدد صحیح حاصله را كه 6 است ملاك عمل قرار دهید .
– شمارش را از یكی از بستهها شروع كرده و ششمین بسته را كنار بگذارید این عمل را در مورد باقیمانده بستههای موجود در بهر آنقدر ادامه دهید تا تعداد بستههای كنار گذاشته شده به عدد 8 برسد .
– از هریك از بستههای كنار گذاشته شده مقدار 18/75 گرم با تقریب اضافی نمونه برداری نمائید .
– نمونههای برداشته شده را كاملا مخلوط كرده و سه قسمت 50 گرمی از مخلوط حاصله برداشته و هر قسمت را در گنجایههای شیشهای مناسب ( كه تقریبأ حجم آن پرشود ) ریخته و طبق بند 6 ـ 1 ـ 8 عمل كنید .
– یك نمونه را به صاحب كالا و دو نمونه دیگر را برای آزمایش و نگهداری به عنوان شاهد به آزمایشگاه ارسال نمائید .
(1) تقریب اضافی نباید بیش از نصف حداقل مقدار نمونه ذكر شده در ستون جدول سوم باشد
یادآوری – چنانچه شمار بستههای موجود در بهر بیش از 100 باشد , آن را به زیربهرهای حداكثر 100 تائی تقسیم و طبق جدول فوق نمونه برداری نمائید .
7 ـ روشهای آزمون
7 ـ 1 ـ روشهای آزمون مربوط به تشخیص بنزوات سدیم
برای تشخیص بنزوات سدیم از سه روش زیر استفاده میشود :
7 ـ 1 ـ 1 ـ دامنه ذوب
7 ـ 1 ـ 1 ـ 1 ـ اصول روش :
اصول این روش برمبنای رسوب دادن بنزوات سدیم به وسیله اسید كلریدریك و سپس اندازهگیری دامنه ذوب اسید بنزوئیك حاصله میباشد .
7 ـ 1 ـ 1 ـ 2 ـ مواد لازم
– اسید كلریدریك رقیق
طرز تهیه : 260 میلیلیتر اسید كلریدریك (25 درصد وزنی حجمی V/W) را با مقدار كافی آب مقطر مخلوط كنید و سپس به حجم یك لیتر برسانید .
– محلول نیترات نقره ده درصد
– اسید نیتریك خالص
7 ـ 1 ـ 1 ـ 3 ـ وسایل لازم
– لوله موئین با ضخامت دیواره 0/1 تا 0/15 میلیمتر و قطر داخلی 0/9 تا 1/1 میلیمتر
– دستگاه مخصوص اندازهگیری دامنه ذوب
این دستگاه دارای مخزنی است كه حاوی مایعی مانند پارافین یا روغن سیلیكون میباشد و مجهز به همزن و دماسنج كمكی 8 است .
7 ـ 1 ـ 1 ـ 4 ـ روش كار
آماده كردن نمونه : محلول دو درصد حجمی بنزوات سدیم را تهیه نموده و سپس با اسید كلریدریك آن را اسیدی كنید رسوب سفید رنگی تشكیل میگردد . رسوب حاصله را با آب مقطر تا خروج كامل كلر بشوئید . عمل شستشو را تا زمانی كه افزایش چند قطره نیترات نقره درصد به آب شستشو ایجاد كدورت نكند : ادامه دهید .
رسوب تهیه شده را روی شیشه ساعت یا ورقه نازكی پهن كنید و در درجه حرارت زیر دامنه ذوب ( دامنه ذوب اسیدبنزوئیك بین 121/5 تا 123/5 درجه سلسیوس است ) خشك كنید و یا به مدت 24 ساعت در دسیكاتور مجهز به خلاء كه دارای اسیدسولفوریك است , قرار دهید . ماده خشك را در لوله خشك موئین بریزید و سپس به آرامی ته لوله را چند مرتبه به سطح سفتی بكوبید تا تمامی گرد به ته لوله منتقل شود به طوری كه ارتفاع ماده در لوله موئین به اندازه 2 تا 4 میلیمتر شود . سپس لوله موئین و محتویاتش را به یك دماسنج استاندارد 9 طوری بچسبانید كه قسمت حاوی اسیدبنزوئیك آن در وسط حباب دماسنج قرار گیرد . دستگاه اندازهگیری نقطه ذوب ( بند 7 ـ 1 ـ 1 ـ 3) را روشن كرده و طوری تنظیم كنید كه دمای آن در هر دقیقه 3 درجه سلسیوس افزایش یابد . زمانی كه دما به 116/5 درجه سلسیوس رسید دستگاه را مجددا طوری تنظیم كنید كه افزایش دما در هر دقیقه بین یك تا دو درجه سلسیوس باشد .
هنگامی كه اولین قطره مایع در داخل لوله موئین تشكیل شد دما را یادداشت كنید و مجددا زمانیكه تمامی ماده داخل لوله موئین كاملا ذوب شد ( كه با تشكیل یك هلالی مشخص میشود ) دما را یادداشت كنید .
برای تصحیح دما از روش زیر استفاده كنید :
قبل از شروع اندازهگیری ابتدا دماسنج كمكی را به دماسنج استاندارد به نحوی وصل كنید كه حباب آن در وسط فاصله درجه ذوب مورد انتظار (121/5 تا 123/5 درجه سلسیوس ) و سطح مایع حرارت دهنده قرار گیرد . وقتی كه محتویات لوله موئین ذوب شده دماسنج كمكی را بخوانید و عدد قرائت شده روی دماسنج استاندارد را از فرمول زیر تصحیح كنید .
(t – T) N * 0/00016
كه در این فرمول :
N = تعداد درجات دماسنج استاندارد بین سطح مایع حرارت دهنده و سطح جیوه
T = دمای قرائت شده به وسیله دماسنج استاندارد
t = دمای قرائت شده به وسیله دماسنج كمكی
یادآوری – پس از تصحیح دمای شروع ذوب شدن و دمای ذوب شدن كامل اعداد به دست آمده معرف دامنه ذوب نمونه مورد آزمون خواهد بود .
7 ـ 1 ـ 2 ـ واكنش با كلرورفریك جهت تشخیص بنزواتها
7 ـ 1 ـ 2 ـ 1 ـ مواد لازم
– محلول كلروفریك (S.T) 10
طرز تهیه : 9 گرم فریك (FeCl3.6H2O) را در مقدار كافی آب مقطر حل كرده و سپس به حجم 100 میلیلیتر برسانید .
7 ـ 1 ـ 2 ـ 2 ـ وسایل لازم
وسایل معمولی آزمایشگاه
7 ـ 1 ـ 2 ـ 3 ـ روش كار
10 گرم بنزوات سدیم را در مقدار كافی آب مقطر حل كرده و سپس به حجم 100 میلیلیتر برسانید . این محلول با محلول كلرورفریك ( بند 7 ـ 1 ـ 2 ـ 1 ـ) رسوب زرد رنگ نخودی میدهد .
7 ـ 1 ـ 3 ـ آزمون با شعله جهت تشخیص تركیبات سدیم
تركیبات سدیم در مقابل شعله آتش یك شعله زرد رنگ طلائی ایجاد میكنند .
7 ـ 2 ـ روشهای آزمون مربوط به ویژگیهای فیزیكی بنزوات سدیم
7 ـ 2 ـ 1 ـ قابلیت انحلال
7 ـ 2 ـ 1 ـ 1 ـ مواد لازم
– اتانل خالص
7 ـ 2 ـ 1 ـ 2 ـ وسایل لازم
وسایل معمولی معمولی آزمایشگاه
7 ـ 2 ـ 1 ـ 3 ـ روش كار
مقدار یك گرم بنزوات سدیم را دقیقأ وزن نموده و به یك ارلن مایر 250 میلیلیتری منتقل نمائید و به آن 2 میلیلیتر آب مقطر و یا 90 میلیلیتر اتانول اضافه كنید . این محلول در 27 درجه سلسیوس در آب و یا اتانل حل میشود . محلول بنزوات سدیم در اتانل ممكن است كمی كدر شود .
یادآوری – روش آزمون دامنه ذوب كه یكی از ویژگیهای فیزیكی بنزوات سدیم است در بند (7 ـ 1 ـ 1) شرح داده شده است .
7 ـ 3 ـ روشهای آزمون مربوط به ویژگیهای شیمیائی بنزوات سدیم
7 ـ 3 ـ 1 ـ آزمون درصد خلوص بنزوات سدیم
7 ـ 3 ـ 1 ـ 1 ـ اصول روش :
استخراج اسید بنزوئیك با اتر و عیار سنجی آن به وسیله اسید كلریدریك نیم نرمال
7 ـ 3 ـ 1 ـ 2 ـ مواد لازم
– اسیدكلریدریك یكدهم نرمال
– اسیدكلریدریك نیم نرمال
– معرف فنل فتالئین
طرز تهیه : 0/2 گرم فنل فتالئین (C20H14O4) را در 60 میلیلیتر اتانل 90 درصد حل كنید و به مقدار كافی آب مقطر به حجم 100 میلیلیتر برسانید .
– اتر
– معرف برموفنل آبی
طرز تهیه : 0/1 گرم برموفنل آبی را به كمك حرارت در 3/2 میلیلیتر هیدروكسید سدیم 0/05 نرمال و 5 میلیلیتر اتانل 90 درصد حل كنید . پس از این كه برموفنل آبی كاملا حل شد به مقدار كافی با اتانل 20 درصد حجم آن را به 250 میلیلیتر برسانید .
7 ـ 3 ـ 1 ـ 3 ـ وسایل لازم
وسایل معمولی آزمایشگاهی
7 ـ 3 ـ 1 ـ 4 ـ روش كار
مقداری از نمونه را در گرمخانه در درجه حرارت 105±1 درجه سلسیوس به مدت 2 ساعت خشك كنید . سپس دقیقا مقدار 2/5 تا 3 گرم از نمونه خشك شده را وزن كنید و در 50 میلیلیتر آب مقطر حل كنید . در صورت لزوم محلول را با اسید كلریدریك یكدهم نرمال و با استفاده از معرف فنل فتالئین خنثی كنید سپس به آن 50 میلیلیتر اتر و چند قطره معرف برموفنل آبی بیافزائید و با اسید كلریدریك نرمال آن را تیتر كنید . در حین تیتر كردن محلول را مرتبأ تكان دهید تا موقعی كه رنگ معرف تغییر كند . سپس محلول را به یك جداكننده منتقل كنید , خوب هم زده بگذارید كاملا دو بخش یا دو لایه از هم جدا شوند , لایه پائینی را جدا كنید و لایه اتری را با 10 میلیلیتر آب مقطر بشوئید و مجددا مانند عمل قبل لایه آبی را جدا نموده و به لایه آبی كه قبلا جدا كردهاید , بیافزائید . سپس به آن 20 میلیلیتر اتر اضافه كنید و تیتراسیون را به وسیله اسیدكلریدریك نیم نرمال كامل كنید . در حین تیتراسیون محلول را تكان دهید . حجم اسیدكلریدریك نیم نرمال مصرفی را طی دو مرحله تیتراسیون یادداشت نموده و با هم جمع كنید و در فرمول زیر بگذارید .
روش محاسبه :
هر میلیلیتر اسیدكلریدریك نیم نرمال معادل است با 0/07205 گرم بنزوات سدیم
= درصد خلوص بنزوات سدیم
در این فرمول :
V = حجم اسیدكلریدریك نیم نرمال مصرفی برحسب میلیگرم
W = وزن نمونه برداشتی به گرم
یادآوری – برای اندازهگیری خلوص بنزوات سدیم روش دیگری نیز به كار میرود كه در پیوست الف این استاندارد شرح داده شده است .
7 ـ 3 ـ 2 ـ آزمون درصد آب بنزوات سدیم
7 ـ 3 ـ 2 ـ 1 ـ وسایل لازم
– آون كه در درجه حرارت 105±1 درجه سلسیوس قابل تنظیم باشد .
– ترازوی آزمایشگاهی حساس با دقت 0/01 میلیگرم
– ظرف شیشهای دردار كم عمق
7 ـ 3 ـ 2 ـ 2 ـ روش كار
دقیقأ 2 گرم از نمونه گرد شده مورد آزمون را در ظرف توزین كه قبلا وزن آن تعیین شده است , بریزید . نمونه را كاملا پخش كنید به طوری كه ضخامت آن در هیچ قسمت از ظرف توزین از 5 میلیمتر تجاوز نكند . سپس ظرف حاوی نمونه ( بدون در ) را در آن كه در درجه حرارت 105±1 درجه سلسیوس تنظیم شده است , بگذارید . پس از 2 ساعت آن را از آون بیرون آورده و فورا در آن را ببندید و در دسیكاتور بگذارید . وقتی دمای آن به درجه حرارت اتاق رسید آن را وزن كنید . این كار را تا موقعی كه به وزن ثابتی برسد تكرار كنید و میزان رطوبت را براساس كاهش وزن در اثر خشك شدن حساب كنید .
درصد رطوبت بنزوات سدیم از فرمول زیر محاسبه میشود :
= درصد رطوبت
در این فرمول :
m0 = وزن نمونه مورد آزمون برحسب گرم
m1 = مجموع وزن نمونه و وزن ظرف نمونه قبل از خشك كردن
m2 = مجموع وزن نمونه و وزن ظرف نمونه بعد از خشك كردن
یادآوری – برای اندازهگیری درصد آب در بنزوات سدیم روش دیگری نیز به كار میرود كه در پیوست ب این استاندارد شرح داده شده است .
7 ـ 3 ـ 3 ـ آزمون اسیدیته – قلیائیت بنزوات سدیم
7 ـ 3 ـ 3 ـ 1 ـ مواد لازم
– اسیدكلریدریك یكدهم نرمال
– هیدروكسید سدیم یكدهم نرمال
– معرف فنل فتالئین
روش تهیه شناساگر فنل فتالئین طبق بند 7 ـ 1 ـ 1 ـ 2 میباشد .
7 ـ 3 ـ 3 ـ 2 ـ وسایل لازم
وسایل معمولی آزمایشگاه
7 ـ 3 ـ 3 ـ 3 ـ روش كار
2 گرم بنزوات سدیم را در 20 میلیلیتر آب مقطر تازه جوشیده حل كنید . برای خنثی شدن نبایستی بیشتر از 0/2 میلیلیتر هیدروكسید سدیم یكدهم نرمال و یا اسیدكلریدریك یكدهم نرمال به كار میرود .
در این آزمایش از شناساگر فنل فتالئین استفاده میشود .
7 ـ 3 ـ 4 ـ آزمون موادی كه به سهولت زغالی میشوند11
7 ـ 3 ـ 4 ـ 1 ـ مواد لازم
– اسیدسولفوریك 25 درصد
– یدور پتاسیم
– تیتر از ول تیوسولفات سدیم یكدهم نرمال
– هیدروكسید سدیم 20 درصد
– اسیداستیك غلیظ
– اسیدكلریدریك غلیظ
– پراكسید هیدروژن 3 درصد
– شناساگر نشاسته
برای دریافت اینجا کلیک کنید
تعداد کل پیام ها : 0